Każdemu człowiekowi zdarza się zapomnieć np. gdzie położył telefon lub klucze. Najczęściej odtworzenie biegu wydarzeń pozwala odnaleźć zgubiony przedmiot. Jeżeli takie sytuacje występują sporadycznie, nie ma powodu do niepokoju. Jeśli jednak takie zaburzenia pojawiają się często, są kłopotliwe oraz zauważalne dla otoczenia i samego pacjenta, to należy skonsultować je z lekarzem neurologiem lub psychiatrą.
JAKIE SĄ NATURALNE PRZYCZYNY ZABURZEŃ PAMIĘCI?
Na początku należy zaznaczyć, że okresowe zaburzenia pamięci mogą występować w przypadku przemęczenia, obniżenia nastroju, braku wystarczającej ilości snu, nadużywania alkoholu, leków uspokajających bądź nasennych. Należy przeanalizować, czy pacjent prowadzi higieniczny tryb życia, czy ma odpowiednio dużo czasu na wypoczynek, czy odpowiednio i regularnie się odżywia, czy ma dostateczną ilość ruchu. Należy się też zastanowić, jakie leki zażywa, czy nie nadużywa alkoholu, leków uspokajających, nasennych.
Z wiekiem umysł człowieka działa też wolniej, starsze osoby muszą przeznaczyć więcej czasu na zapamiętywanie i uczenie się nowych rzeczy.
JAKIE SĄ CHOROBOWE PRZYCZYNY ZABURZEŃ PAMIĘCI?
Możliwe przyczyny potencjalnie odwracalnych zaburzeń pamięci to choroby metaboliczne, takie jak choroby tarczycy, niewydolność wątroby, niewydolność nerek, niedobory witamin (B1, B12), infekcje układu nerwowego wywołane przez bakterie (kiła, gruźlica) lub wirusy (w tym HIV).
Dodatkowo mogą to być także choroby mózgu (guzy, ropnie, krwiaki podtwardówkowe, wodogłowie), w przypadku których skuteczne leczenie neurochirurgiczne może spowodować zmniejszenie lub ustąpienie objawów.
Wśród potencjalnie odwracalnych zaburzeń pamięci są także działania niepożądane leków, po odstawieniu których można uzyskać poprawę. Najczęściej tego typu zaburzenia powodują leki psychotropowe, przeciwdrgawkowe, niektóre leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego, w znieczuleniu ogólnym. Przyczyną zaburzeń pamięci może też być działanie toksyn, takich jak alkohol, metale ciężkie (ołów, rtęć, arsen), pestycydy czy rozpuszczalniki.
CZYM JEST DEMENCJA (OTĘPIENIE)?
Najcięższy stopnień zaburzeń pamięci to otępienie (demencja), występujący głównie u osób w podeszłym wieku. Jest to zespół objawów, zwykle przewlekłych czy postępujących w zakresie więcej niż w jednej czynności poznawczej, takiej jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność do uczenia się, mowa czy wykonywanie złożonych czynności ruchowych (prowadzenie samochodu, pisanie na klawiaturze komputera i wiele innych). Upośledzenie czynności poznawczych jest tak znaczne, że powoduje istotne zaburzenia w wykonywaniu pracy zawodowej a także w codziennych czynnościach domowych.
CZYM OBJAWIA SIĘ DEMENCJA (OTĘPIENIE)?
Choroby neurozwyrodnieniowe, które objawiają się otępieniami, są bardzo szeroką i niejednorodną klinicznie grupą.
Najczęściej w naszej populacji jest to choroba Alzheimera, w której początkowe objawy to zaburzenia pamięci świeżej, które mogą przejawiać się kilkukrotnym zadawaniem tych samych pytań, pomimo uzyskania wcześniej satysfakcjonującej odpowiedzi. Chorzy z łagodnym otępieniem mogą także zapominać o umówionych wizytach, a także mieć skłonność do chowania i gubienia rzeczy osobistych. Pogarsza się także zdolność przyswajania nowych informacji, chorzy mogą zapominać słowa. Mimo pogorszenia się pamięci, zazwyczaj na tym etapie choroby pacjenci prawidłowo reagują na bodźce z otoczenia. Z czasem dochodzi także do utraty zainteresowań i apatii.
W kolejnych stadiach choroby pacjenci przestają rozpoznawać bliskie osoby i znane miejsca, mają trudności w używaniu odpowiednich słów, liczeniu i pisaniu. W otępieniu dochodzi także do pojawienia się zaburzeń zachowania, w postaci nadmiernej impulsywności na zmianę z apatią i stopniowym wycofywaniem się z życia społecznego. Pacjenci łatwo się zniechęcają, mogą stać się płaczliwi i drażliwi, rozchwiani emocjonalnie. W zaawansowanych stadiach choroby pacjenci nie są w stanie radzić sobie z codziennymi czynnościami, takimi jak ubieranie się, mycie, gotowanie i zwykle wymagają ciągłej opieki.
W JAKI SPOSÓB BADAĆ ZABURZENIA PAMIĘCI?
W celu zdiagnozowania zaburzeń pamięci warto skonsultować się z neurologiem lub psychiatrą w Centrum Medycznym Zdrowy Profil, ul. Jabłoniowa 20, 80-175 Gdańsk. Zapisy telefonicznie pod numerem 664-174-000 lub mailowo: biuro@zdrowyprofil.pl.
Dalszym krokiem może być wizyta u neuropsychologa, który określi deficyty poznawcze.