Lekarz: Czy cierpi Pani na jakieś choroby przewlekłe?
Pacjentka: Nie, tylko głowa mnie często boli, nic więcej.
Lekarz: A ile Pani waży?
Pacjentka: Noo… 84 kg. Od 10 lat nie mogę schudnąć.
Lekarz: Pozwoli Pani zatem, że wpiszę do chorób przewlekłych otyłość.
Pacjentka: No dobrze.
Lekarz: A jak ciśnienia? Mierzy Pani ciśnienie?
Pacjentka: Czasem mierzę. Zwykle mam 160/90, czasem więcej, ale moja mama też takie ma i nic z tym nie robi.
Lekarz: Wszystko wskazuje zatem, że ma Pani także nadciśnienie tętnicze. Wpiszę zatem do chorób przewlekłych nadciśnienie. Widzę również, że Pani wyniki krwi od dłuższego czasu odbiegają od normy. Ma Pani bardzo podwyższony poziom trójglicerydów. Możemy zatem wpisać do chorób przewlekłych hipertrójglicerydemię. (…)
Takie sytuacje w naszym Centrum zdarzają się niezwykle często. Pacjent przychodzący na konsultację do gabinetu neurologicznego widzi u siebie jedynie problem bólu głowy, nie zauważając innych, poważnych chorób takich jak nadciśnienie tętnicze, otyłość, hipertrójglicerydemia czy cukrzyca. Powyższe schorzenia są bardzo często pomijane lub bagatelizowane przez pacjenta, ponieważ najczęściej nie dają wyraźnych dolegliwości.
Osoby zgłaszające się do neurologa z bólami głowy, wielokrotnie doszukują się ich przyczyn w ciężkich jednostkach chorobowych (guz mózgu, nowotwór). Sięgając przed wizytą do Internetu i porad „doktora Google” potwierdzają tylko swoje przypuszczenia, a wizyta u lekarza neurologa ma tylko przypieczętować ich „diagnozę”. Czasem się potwierdza, najczęściej jednak nie, ponieważ przyczyna bólów głowy jest zupełnie inna.
Przyczyny bólów głowy mogą być prozaiczne, takie jak: odwodnienie organizmu, nieregularne spożywanie posiłków, zła pozycja w pracy, stres, zmęczenie oraz poważniejsze takie jak nadciśnienie tętnicze. W dzisiejszym artykule poruszymy właśnie temat nadciśnienia tętniczego.
Nadciśnienie tętnicze występuje wtedy, gdy wartość ciśnienia skurczowego wynosi powyżej 140 mmHg a ciśnienia rozkurczowego powyżej 90 mmHg. „Książkowe” ciśnienie tętnicze wynosi 120/80 mmHg.
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE TO NIE CHOROBA – PRAWDA CZY FAŁSZ?
Fałsz. Nadciśnienie tętnicze to poważna choroba, która przez bardzo długi okres czasu potrafi przebiegać bezobjawowo i jest przez pacjentów lekceważona. Wynika to z faktu, że życie z nadciśnieniem nie jest dla większości osób bardzo uciążliwe – nie mają w ogóle objawów lub jedynym symptomem choroby są bóle głowy.
Niestety nadciśnienie powoli wyniszcza organizm w podstępny sposób, prowadząc tym samym wielu innych poważnych schorzeń.
Istotne symptomy nadciśnienia pojawiają się najczęściej w przypadku rozwinięcia się powikłań narządowych. Z czasem wraz z trwaniem podwyższonego ciśnienia dochodzi do przerostu lewej komory serca, rozwoju miażdżycy, głównie w tętnicach szyjnych, nerkowych i kończyn dolnych, a tym samym zwiększa się ryzyko zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu, czy upośledzenia czynności nerek. Nadciśnienie tętnicze może także doprowadzić do uszkodzenia siatkówki oczu czy powstawania tętniaków.
JAKIE SĄ PRZYCZYNY NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO?
Przyczyny nadciśnienia tętniczego dzielą się na pierwotne i wtórne.
Nadciśnienie pierwotne występuje, gdy nie można uchwycić jednej jego przyczyny. Przyjmuje się, że jest ono spowodowane różnymi czynnikami genetycznymi i środowiskowymi, które zaburzają działanie jednego bądź kilku mechanizmów biorących udział w regulacji ciśnienia tętniczego.
Nadciśnienie tętnicze wtórne występuje na tle innej choroby, więc leczenie choroby powoduje równoczesne leczenie nadciśnienia. Nadciśnienie wtórne podejrzewa się najczęściej u osób młodych. Jego przyczyną mogą być np. przewlekle choroby nerek, koarktacja aorty, czy obturacyjny bezdech senny (tzw. chrapanie).
Poza powyższymi przyczynami, u pacjentów występuje także zjawisko „białego fartucha”. Objawia się ono tym, że pomiary ciśnienia wykonywane przez przedstawicieli służby zdrowia wskazują wyższe wartości niż pomiary ciśnienia wykonywane w domu.
CO MOŻE WPŁYWAĆ NA ROZWÓJ NADCIŚNIENIA?
Styl życia ma bardzo duży wpływ na rozwój nadciśnienia tętniczego. Czynniki, które mogą wywołać wysokie ciśnienie, to: nadwaga lub otyłość, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu.
Szczególnie narażone na nadciśnienie są osoby, u których występuje otyłość brzuszna. Wiąże się to z działaniem hormonów, które zwiększają poziom tłuszczów we krwi.
W rozwoju nadciśnienia tętniczego mają znaczenie także czynniki genetyczne. Jeżeli ktoś w rodzinie choruje na nadciśnienie, zwiększa się ryzyko zachorowania.
JAK LECZYĆ NADCIŚNIENIE TĘTNICZE?
Zawsze rozpoczynając leczenie nadciśnienia, należy wykluczyć usuwalne przyczyny nadciśnienia wtórnego.
Nadciśnienie tętnicze można leczyć niefarmakologiczne i farmakologiczne.
Metody niefarmakologiczne należy wdrożyć w każdym przypadku nadciśnienia, ponieważ są niezwykle istotne w procesie leczenia. Może się także okazać, że na wczesnym etapie choroby mogą one być wystarczające do normalizacji ciśnienia iwdrażanie leczenia farmakologicznego nie będzie konieczne.
Do metod niefarmakologicznych należą: redukcja nadwagi; ograniczenie soli w diecie; umiarkowana, stała aktywność fizyczna; zdrowa dieta; regularne spożywanie posiłków; ograniczenie spożycia alkoholu; czy zakaz palenia.
Leczenie farmakalogiczne wdraża lekarz – kardiolog, hipertensjolog (zajmuje się ściśle przebiegiem i leczeniem nadciśnienia tętniczego) lub lekarz POZ – po uprzednim badaniu i diagnostyce.
LECZENIE NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO W CENTRUM MEDYCZNYM ZDROWY PROFIL
Gdy podejrzewasz u siebie nadciśnienie tętnicze, staraj się mierzyć ciśnienie 2-3 razy na dobę i zapisywać je w specjalnym dzienniczku (możesz wpisywać pomiary do zwykłego zeszytu).
Przed wizytą u lekarza warto także wykonać dwa podstawowe badania, pomagające w diagnostyce nadciśnienia tętniczego:
– holter ABPM – inaczej holter ciśnieniowy/holter RR, jest badaniem diagnostycznym polegającym na automatycznym, całodobowym monitorowaniu ciśnienia tętniczego krwi przez specjalny aparat składający się z mankietu do zakładania na ramię oraz sprzężonego z nim rejestratora;
– echo serca – inaczej echokardiografia, nieinwazyjna metoda badania serca wykorzystująca zjawisko echa ultradźwięków (USG). Badanie pozwala ocenić struktury anatomiczne serca, kurczliwość mięśnia sercowego, budowę i pracę zastawek wewnątrzsercowych, a także przepływ krwi w obrębie przedsionków i komór serca, dużych naczyń krwionośnych (aorta, żyły, tętnica i żyły płucne).
Z pomiarami ciśnienia i badaniami udaj się do jednego z naszych specjalistów, którzy pomoże Ci w walce z chorobą.
prof. Dariusz Kozłowski – hipertensjolog, kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych
lek. Justyna Suchecka – kardiolog
dr n. med. Anna Faran – kardiolog
