W poniższym artykule postaramy się przybliżyć czym jest i na czym polega próba dobutaminowa (inaczej zwana echokardiograficzną próbą obciążeniową lub stress echo). Odpowiemy także jakie są wskazania i przeciwwskazania do jej wykonania oraz jak przygotować się do badania.
CZYM JEST PRÓBA DOBUTAMINOWA?
Próba dobutaminowa jest powszechnie uznanym, zasadniczo bezpiecznym badaniem, polegającym na monitorowaniu pracy serca za pomocą echokardiografu przy zwiększającym się obciążeniu lekiem – dobutaminą. Badanie to jest nieinwazyjne.
Celem badania jest kontrolowana prowokacja ewentualnego niedokrwienia mięśnia sercowego oraz ocena stopnia uszkodzenia mogącego świadczyć o chorobie wieńcowej, jej zaawansowaniu oraz o konieczności wykonania zabiegu koronarografii.
Echokardiografia dobutaminowa u chorych po zawale serca posiada wysoką wartość w ocenie żywotności określonego obszaru mięśnia serca oraz prognozowaniu powrotu funkcji skurczowej lewej komory u pacjentów leczonych pierwotną angioplastyką (PCI) lub metodą przęsłowania naczyń wieńcowych (CABG).
JAKI JEST PRZEBIEG BADANIA?
Badanie trwa około 30 minut. Po badaniu pacjent musi odczekać jeszcze 15-20 minut w poczekalni, żeby ciśnienie tętnicze i rytm serca całkowicie powróciły do stanu wyjściowego.
Przed badaniem pacjentowi zakładane jest wkłucie dożylne, przez które podaje się dobutaminę w dawkach rosnących co 3 minuty. Dobutamina wywołuje w organizmie stan podobny do tego, który występuje przy wysiłku fizycznym.
Lek podawany jest stopniowo począwszy od dawki 10 ug/kg/min, zwiększanej co 3 minuty o 10 ug/kg/min, do osiągnięcia maksymalnej dawki 40-50ug/kg/min. W razie braku odpowiedzi chronotropowej podaje się Atropinę w małych dawkach.
Przez cały czas badania śledzi się pracę serca za pomocą echokardiografii oraz monitoruje jego czynność za pomocą zapisu ekg. Co 3 minuty pielęgniarka mierzy ciśnienie tętnicze.
KIEDY WYKONANIE PRÓBY DOBUTAMINOWEJ JEST WSKAZANE?
Wskazaniem do wykonania badania może być:
– podejrzenie choroby wieńcowej u osób nie mogących wykonać wysiłku fizycznego,
– nieprawidłowe spoczynkowe EKG uniemożliwiające ocenę niedokrwienia (WPW, LBBB, kardiostymulacja komory),
– wątpliwie ujemny lub dodatni wynik próby wysiłkowej EKG niezgodny z obrazem klinicznym,
– kwalifikacja do rozległych operacji niekardiochirurgicznych celem oceny ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych,
– ocena istotności czynnościowej granicznych zmian w koronarografii,
– ocena żywotności uszkodzonego obszaru przed ewentualną angioplastyką lub przęsłowaniem naczyń wieńcowych.
JAKIE SĄ PRZECIWWSKAZANIA DO WYKONANIA PRÓBY DOBUTAMINOWEJ?
Wśród przeciwwskazań do wykonania badania można wymienić:
– brak zgody pacjenta,
– nadwrażliwość na lek,
– ciężkie zwężenie drogi odpływu z lewej komory serca,
– niestabilna choroba wieńcowa,
– jaskra – przy stosowaniu Atropiny.
JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO PRÓBY DOBUTAMINOWEJ?
Przed badaniem pacjent powinien:
– dostarczyć posiadaną dokumentację medyczną: wypisy ze szpitali, wyniki badań, konsultacje, przyjmowane leki,
– skonsultować się z lekarzem lub zapoznać z opisem badania,
– na cztery godziny przed badaniem być na czczo,
– na dwa dni przed badaniem odstawić leki z grupy B-blokerów (w dniu poprzedzającym badanie pacjent powinien przyjąć połowę dawki dobowej leku a w dniu badania bez leku).
Przykładowe leki z grupy B-blokerów: Atram, Atenolol, Betaloc ZOK, Beto ZK, Bisopromerck, Biosotal, Bisoratio, Bisocard, Bisohexal, Coronal, Coryol, Carvedilol, Carvetrend, Concor, Corator, Celipres, Dilatrend, Ebivol, Hypoten, Lokren, Metoprolol, Metocard, Nebilet, Nebicard, Nebinad, Nedal, Nebispes, Nebilenin, Sotalol, Sotahexal, Symtrend, Vivacor.
JAKIE SĄ OBJAWY, KTÓRE MOGĄ WYSTĄPIĆ PODCZAS PRÓBY DOBUTAMINOWEJ?
Częste: uczucie przyśpieszonej pracy serca, uczucie gorąca.
Dość częste: uczucie parcia na pęcherz moczowy, niepokój.
Rzadkie: zawroty głowy, bóle głowy, nudności, osłabienie, ból w klatce piersiowej.
Bardzo rzadkie: utrata przytomności, zawał mięśnia sercowego.
KTO WYKONUJE PRÓBĘ DOBUTAMINOWĄ?
Próbę dobutaminową przeprowadza lekarz kardiolog dr n. med. Jarosław Jurowiecki lub dr n. med. Radosław Nowak wraz z pielęgniarką.
ILE KOSZTUJE BADANIE?
Badanie kosztuje 350 zł.
ILE CZASU TRZEBA CZEKAĆ NA WYNIK BADANIA?
Wynik badania pacjent otrzymuje od razu po wykonaniu próby dobutaminowej.