JAK SIĘ USTRZEC PRZED UDAREM MÓZGU? HISTORIA MARTY.
Marta pracuje w korporacji na kierowniczym stanowisku. Praca daje jej dużo satysfakcji, ale także naraża ją na stres i brak ruchu. Marta ma 55 lat, ale wciąż czuje młodo i ma ochotę zawojować świat. Od jakiegoś czasu organizm wysyła jej jednak niepokojące sygnały.
Należałoby zacząć od tego, że od kilku lat Marta zmaga się ze swoją wagą. Próbowała już różnych diet cud, balsamów, żelów, tabletek i innych specyfików, jednak z marnym skutkiem. Jej waga w ciągu dwóch lat wzrosła do 90 kg.
Problemy z utratą wagi sprawiają, że pali jeszcze więcej papierosów niż zazwyczaj. Dodatkowo zaczęły się u niej problemy z nadciśnieniem – ciśnieniomierz często wskazuje wartości 170/100 lub 180/110. Zauważyła, że szybko się męczy i wyzwaniem jest dla niej wejście na drugie piętro.
Niepokoi się swoim stanem zdrowia, jednak wciąż odwleka wizytę u lekarza. Na poczekaniu potrafi podać kilka wymówek – głównie podpiera się brakiem czasu. Ostatecznie jednak idzie do lekarza rodzinnego, który daje jej skierowanie na badania krwi i do kardiologa. Okazuje się, że Marta ma bardzo podwyższony cholesterol LDL i początki cukrzycy.
Marta robi badania kardiologiczne m.in echo serca, które wykazuje niewielkie powiększenie mięśnia prawej komory. Kardiolog ostrzega, że jeżeli nie zacznie się leczyć może dostać udaru niedokrwiennego mózgu. Zleca jej przede wszystkim podjęcie aktywności fizycznej i wdraża leczenie.
Marta słyszała co nieco o udarze, ale zawsze jej się wydawało, że to schorzenie dotyczy tylko osób starszych, szczególnie mężczyzn. Nigdy nie wpadłaby na to, że ją to może spotkać. Zawsze jej się wydawało, że jest jeszcze młoda, że nie dotyczą jej żadne choroby i że chodzić po lekarzach będzie na emeryturze.
Marta zaczęła regularnie przyjmować tabletki, więc poziom cholesterolu spadł, a cukier się ustabilizował.
Marta postanowiła także wziąć zdrowie we własne ręce. Zaczęła chodzić na spacery – początkowo na 15 minut, potem na 20-30 minut, aż w końcu każdy spacer trwa już godzinę. Po konsultacji z dietetykiem zaczęła sama przygotowywać zdrowe i zbilansowane posiłki w domu oraz stara się pilnować stałych godzin jedzenia. Próbuje także całkowicie rzucić palenie, choć wcale nie jest to łatwe i zdarza jej się czasami wrócić do starych nawyków (zwłaszcza gdy ma stresujący dzień).
Dzięki zmianie stylu życia i wdrożeniu skutecznego leczenia Marta czuje się o niebo lepiej, a widmo udaru oddaliło się znacząco.
JAKIE SĄ CZYNNIKI RYZYKA UDARU NIEDOKRWIENNEGO MÓZGU?
Pamiętaj, żeby nie odwlekać wizyty u lekarza, tak jak robiła to Marta. Jeżeli masz problemy z:
- zaburzeniami gospodarki lipidowej,
- wysokim stężeniem cholesterolu LDL,
- otyłością i nadwagą,
- cukrzycą,
- paleniem papierosów,
- średnim i nadmiernym spożyciem alkoholu,
- nadciśnieniem tętniczym,
- chorobami mięśnia sercowego,
- zespołem bezdechu sennego (tzw. chrapaniem).
Możesz być narażony udar niedokrwienny mózgu. Szczególnie ważna jest wtedy wizyta u kardiologa, który potrafi rozpoznać i zdiagnozować większość przyczyn udaru.
NIE WYPIERAJ problemu – BADAJ SIĘ regularnie. Weź zdrowie we własne ręce, bo na wiele czynników masz ogromny wpływ! Nie bój się lekarza.
JAKIE SĄ KLINICZNE OBJAWY UDARU?
Pamiętaj, że objawy kliniczne udaru niedokrwiennego mózgu mogą być zróżnicowane i występować u pacjenta pojedynczo lub w grupie. Zalicza się do nich przede wszystkim:
- asymetria twarzy – można zauważyć opadnięty kącik ust po jednej stronie;
- bełkotliwa i niewyraźna mowa;
- zaburzenia widzenia – chory może widzieć połowiczo lub podwójnie;
- jednostronne osłabienie kończyn;
- zaburzenia równowagi – chorego „ściąga” na jedną stronę;
- zawroty głowy;
- silny ból głowy.
UWAGA! Objawy mogą ustąpić przed przyjazdem pogotowia ratunkowego – nie należy wtedy odwoływać karetki, ponieważ pomoc jest niezbędna, a objawy udaru mogą wystąpić ponownie.
JAK POWINNA WYGLĄDAĆ PIERWSZA POMOC PRZY UDARZE MÓZGU? 7 PROSTYCH KROKÓW.
- Określ godzinę wystąpienia pierwszych objawów lub utraty przytomności.
- Zadzwoń natychmiast po pogotowie ratunkowe.
- Jeżeli chory jest przytomny, ułóż go w komfortowej pozycji. Jeżeli jest nieprzytomny, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej, żeby się nie zadławił.
- W przypadku zatrzymania akcji serca, niezwłocznie wykonaj resuscytację krążeniowo-oddechową.
- Jeżeli jest to możliwe, podczas oczekiwania na karetkę przygotuj dokumentację medyczną chorego – karty szpitalne czy informacje o przyjmowanych lekach i ostatniej przyjętej dawce, zwłaszcza jeżeli są to leki przeciwkrzepliwe.
- Przekaż ratownikom godzinę wystąpienia pierwszych objawów udaru, ponieważ od tego zależy dalsze postępowanie w szpitalu.
- Nie podawaj choremu nic do picia ani do jedzenia, jeżeli jest nieprzytomny nie uderzaj go po twarzy.
JAK LECZY SIĘ OSOBY PO UDARZE MÓZGU?
Jeżeli od udaru minęło mniej niż 4,5 godziny, to można zastosować u chorego leczenie trombolityczne. Ma ono za zadanie rozpuścić skrzeplinę w naczyniu zaopatrującym określony obszar mózgu w krew, w związku z czym zmniejsza obszar uszkodzenia mózgu.
Pacjenci, którzy nie kwalifikują się do leczenia trombolitycznego, znajdują pomoc i opiekę na oddziałach udarowych, która polega na utrzymywaniu prawidłowych parametrów życiowych i wdrożeniu szybkiej rehabilitacji poudarowej. Dzięki temu stan pacjentów po udarze jest lepszy, a poziom inwalidztwa maleje.
Artykuł powstał przy współpracy z prof. dr hab. n. med. Dariuszem Kozłowskim (kardiologiem i hipertensjologiem) oraz dr n. med. Magdaleną Kozłowską (neurologiem)