Czym jest omdlenie?
Omdlenie to przejściowa, krótka i samoistnie ustępująca utrata przytomności. Pełny powrót do świadomości trwa zwykle kilka minut. Omdlenia mają zwykle łagodny charakter, choć czasem gwałtowny upadek może spowodować uraz głowy lub kończyny.
Objawy, które mogą zwiastować omdlenie to np. ból i zawroty głowy, osłabienie, zaburzenia widzenia lub słuchu, zblednięcie twarzy, sinica warg, nadmierna potliwość czy nudności.
Omdleniom może towarzyszyć stan przedomdleniowy, który charakteryzuje się niepełną utratą przytomności, obniżeniem napięcia mięśniowego i zachowanym kontaktem słowno-logicznym.
Co może być przyczyną omdleń?
Omdlenie może być wywoływane przez wiele czynników, takich jak:
- silne przeżycia emocjonalne,
- strach,
- niskie ciśnienie krwi,
- silny ból,
- odwodnienie,
- niskie stężenie cukru we krwi,
- długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej,
- zbyt szybkie wstanie z miejsca,
- uprawianie aktywności fizycznej w wysokiej temperaturze,
- nadmierne spożywanie alkoholu,
- zażywanie narkotyków,
- nadmierny wysiłek podczas oddawania stolca,
- silny kaszel,
- drgawki,
- szybki i płytki oddech.
Oprócz wyżej wymienionych przyczyn, niektóre leki mogą zwiększać ryzyko omdlenia. Szczególne znaczenie mają preparaty stosowane w leczeniu wysokiego ciśnienia, preparaty przeciwdepresyjne oraz przeciwalergiczne. W grupie pacjentów szczególnie narażonych na omdlenia, są chorzy na cukrzycę, arytmię oraz cierpiący na napady lęku i blokady serca.
Jakie są rodzaje omdleń?
Omdlenia dzielą się na:
odruchowe – zależne od mechanizmów odruchowych. Wymienia się tutaj:
- omdlenie wazowagalne (ortostatyczne i emocjonalne – spowodowane przez strach, ból, fobie),
- omdlenie sytuacyjne, np. podczas oddawania moczu, kichania, po wysiłku fizycznym czy grze na instrumentach dętych bądź przez stymulację żołądkowo-jelitową (przełykanie, defekację),
- zespół zatoki szyjnej – wywołany przypadkowym uciskiem mechanicznym na zatokę tętnicy szyjnej,
- postacie nieklasyczne;
związane z niedociśnieniem ortostatycznym:
- omdlenia polekowe – najczęstsza przyczyna niedociśnienia ortostatycznego. Mogą do nich doprowadzić m.in. leki rozszerzające naczynia, diuretyki i leki przeciwdepresyjne,
- zmniejszenie krążącej objętości krwi – wywołane przez m.in. wymioty, biegunki, krwotoki,
- pierwotna niedomoga autonomiczna, czyli niewydolność układu autonomicznego – wywołana przez m.in. chorobę Parkinsona, zespół Shy’a-Dragera, otępienie z ciałami Lewy’ego,
- wtórna niedomoga autonomiczna – występuje m.in. w mocznicy, cukrzycy, uszkodzeniach rdzenia kręgowego;
sercowo-naczyniowe (nazywane też kardiogennym):
- zaburzenia rytmu pracy serca – tachykardia, bradykardia,
- choroba serca lub naczyń krwionośnych, np. nadciśnienie płucne, rozwarstwienie aorty.
Jak diagnozować i leczyć omdlenia?
Jeżeli omdlenia występują u pacjenta częściej niż raz w miesiącu, powinien skorzystać z konsultacji specjalistycznej. W Centrum Medycznym Zdrowy Profil prowadzimy szeroką diagnostykę omdleń.
Pacjent rozpoczyna proces diagnostyczny od konsultacji z lekarzem kardiologiem, który zbierze szczegółowy wywiad. Specjalista musi uzyskać wiedzę m.in. o sytuacji, w jakiej doszło do omdlenia, jak długo trwała utrata przytomności, czy miała miejsce pełna utraty świadomości, czy i jakie obawy występowały po omdleniu. Dodatkowo ważne są informacje na temat obciążenia chorobami, wcześniejszego występowania omdleń i schorzeń pojawiających się w rodzinie.
Najczęściej omdlenia diagnozuje się za pomocą badań:
- TILT test (in. test pochyleniowy) – pozwala na odtworzenie sytuacji omdlenia, jego celem jest ocena układu wegetatywnego,
- holter EKG – pozwala na przeprowadzenie analizy rytmu serca
- holter ABPM – pozwala na dobową ocenę ciśnienia krwi,
- inne badania tj. próba wysiłkowa, echo serca, badania laboratoryjne.
Zapraszamy do zapisów telefonicznych pod numerem 664-174-000 lub mailowych: biuro@zdrowyprofil.pl.