Próba Jose (autonomiczne odnerwienie serca)

Cel badania

Próba Jose (autonomiczne odnerwienie serca) jest nieinwazyjnym badaniem mającym na celu określenie wewnętrznej częstości rytmu serca IHR (ang. intrinsic heart rate). Stanowi jedno z badań przeprowadzanych u chorych z podejrzeniem dysfunkcji węzła zatokowego, umożliwiając nierzadko określenie mechanizmu uszkodzenia węzła zatokowego.

Przygotowanie do próby Jose

Pacjent powinien przynieść ze sobą pełną dokumentację medyczną dotyczącą stanu zdrowia. Badanie nie jest wykonywane na czczo co oznacza, że nie ma konieczności ograniczenia spożywania płynów i posiłków przed badaniem. Wskazane jest odstawienie leków wpływających na czynność węzła zatokowego (beta-blokery np. bisoprolol, metoprolol, atenolol, karwedilol, nebiwolol; niedihydropirydynowe blokery kanału wapniowego tj. werapamil, diltiazem) na co najmniej 24 godziny przed rozpoczęciem badania. W przypadku wątpliwości dotyczących tego czy stosowane leki wpływają na czynność węzła zatokowego i przez to mogą zaburzać wynik testu, należy skontaktować się z lekarzem kierującym na badanie. Podczas badania pacjentowi podaje się dożylnie atropinę (która może powodować rozszerzenie źrenic i osłabienie widzenia, efekt może utrzymywać się kilka godzin), z tego powodu nie należy przyjeżdżać na badanie samodzielnie samochodem.

Przebieg badania

Bezpośrednio przed badaniem niezbędne będzie założenie wkłucia do żyły obwodowej (tzw. wenflonu) którzy umożliwi personelowi medycznemu podaż leków dożylnych. Badanie wykonuje się w pozycji leżącej. Przez cały czas badania monitoruje się pracę serca (EKG), tętno oraz ciśnienie tętnicze krwi. Próbę Jose najczęściej wykonuje się według protokołu wyróżniającego 4 etapy:

• faza wstępna – pacjent leży spokojnie przez około 5 minut, aby uzyskać stabilizację układu krążenia;
• dożylna podaż propranololu (w dawce dostosowanej do masy ciała);
• dożylna podaż atropiny (w dawce dostosowanej do masy ciała);
• faza stabilizacji rytmu serca, zakończenie badania.

Całość badania trwa ok. 30 minut.

Przeciwwskazania do wykonania próby Jose:

• ciąża i okres karmienia piersią;
• udar mózgu w ciągu ostatnich 3 miesięcy;
• świeży zawał serca lub niestabilna dusznica bolesna;
• istotne, niewyrównane nadciśnienie tętnicze (>180/100 mm Hg) lub objawowe niedociśnienie tętnicze;
• zaawansowana niewydolność krążenia (klasa III i IV wg NYHA);
• astma oskrzelowa i stany skurczowe oskrzeli;
• myasthenia gravis;
• jaskra z zamykającym się kątem przesączania;
• refluksowe zapalenie przełyku;
• niedrożność przewodu pokarmowego;
• zwężenie szyi pęcherza moczowego;
• migotanie przedsionków/trzepotanie przedsionków w chwili wykonywania badania.

Powikłania próby Jose występują bardzo rzadko i obejmują:

• skurcz oskrzeli;
• spadek ciśnienia tętniczego;
• bradykardia (obniżenie tętna), w tym blok przedsionkowo-komorowy II i III stopnia;
• pokrzywka (zmiany skórne);
• nudności, wymioty;
• rozszerzenie źrenic, światłowstręt;
• suchość błon śluzowych;
• zmniejszenie wydzielania potu;
• zaparcia, zatrzymanie moczu;
• refluks żołądkowo-przełykowy;
• zawroty głowy.

Zgon jako powikłanie próby Jose jest powikłaniem niezwykle rzadkim.